Często niezauważane, są współtwórcami znanej wszystkim melodii, którą wygrywa jesienny deszcz spływający z dachu oraz zimowego obrazka z wiszącymi, malowniczoskrzącymi się w słońcu soplami lodu. Mowa o rynnach, bez których spływająca z połaci dachu woda zalewałaby ściany. Towarzyszą im elementy spustowe, które wspólnie tworzą kompletny system rynnowy – gwarancję bezpieczeństwa elewacji i fundamentów budynku.

Historia poskramiania deszczu

Orynnowanie jest nie tylko praktycznym, ale i koniecznym wynalazkiem – budynki nie przetrwają długo bez narzędzi do szybkiego i skutecznego odprowadzenia wody deszczowej.

Chociaż współczesne systemy rynnowe, które służą nam dzisiaj do odprowadzania deszczówki, są stosunkowo nowym wynalazkiem, ich historia sięga tysięcy lat wstecz. Rozpoczyna się w Dolinie Indusu, gdzie odkryto prawdopodobnie najstarsze pozostałości po pierwszym systemie odprowadzania wody deszczowej – już w 3000 r. p.n.e. rozwijająca się tam cywilizacja wykorzystała kamienie, cegły i drewno, aby kontrolować drenaż wody. Wiele antycznych kultur, w tym Egipcjanie, Grecy i Rzymianie, używało rzygaczy (gargulców) – ozdobnych zakończeń dachowych rynien, które wystając poza lico budynku umożliwiały transport wody z obiektu. Ta ostatnia cywilizacja w I w. n.e. umiejętnie rozwinęła system zarządzania wodą i transportowania jej w wyznaczone miejsce. Rzymianom udało się nie tylko uzyskać swobodny odpływ wody z dachu, jako pierwsi stworzyli również kanały uliczne, dzięki czemu pozbywali się jej z ulic. Sprzyjała im w tym bogini o imieniu Cloacina, która była patronką głównego kanału miasta – Cloaca Maxima – i całego systemu kanalizacji. Swoje rozwiązania rozpropagowali w Brytanii, gdzie pierwotny system oparty o rzygacze był dopracowywany i rozwijany, aby w średniowieczu osiągnąć swoją szczytową formę.

Parametry techniczne i estetyka

Dzisiaj zaawansowana technologia produkcji orynnowania dostarcza systemy tworzone z różnych materiałów, może to być blacha stalowa ocynkowana, miedź, tytanocynk, aluminium lub tworzywo sztuczne (PVC), z których obecnie najchętniej wybieranymi przez inwestorów surowcami są stal i PVC. Różnią się one między sobą ceną i właściwościami, t.j. skutecznością, trwałością i sposobem eksploatacji.

Elementy, na które składa się kompletny system rynnowy to:

• rynny poziome;
• rury spustowe;
• elementy łączące i mocujące (kolanka, łączniki, rynajzy, obejmy, haki do rynien, trójniki czy narożniki);
• elementy odprowadzające wodę z rur spustowych do systemu kanalizacji deszczowej – osadniki rynnowe.

Na jego wydajność wpływają przede wszystkim głębokość rynien, ich kształt i wywinięcie, a także umiejscowienie odpływu (łączenie rynien z rurą spustową). Aby system funkcjonował prawidłowo, konieczne jest odpowiednie dobranie wielkości jego poszczególnych elementów, które dopasowuje się do tak zwanej efektywnej powierzchni dachu oraz właściwy montaż całości.

Przy wyborze systemu rynnowego dużą rolę odgrywają też jego walory estetyczne. Wybierając rynny można zdecydować się albo na dyskretne ukrycie rynien, korespondujących z kolorystyką elewacji i stylem domu albo na ich kontrastowe wyeksponowanie. A jeśli chcemy, aby pieczołowicie dobrany przez nas system odprowadzający wodę deszczową służył przez lata, nie możemy zapomnieć o jego okresowym czyszczeniu z liści, gałązek i innych sukcesywnie gromadzących się zanieczyszczeń.